Alopecija areata je čest autoimuni poremećaj koji dovodi do nepredvidivog gubitka kose.
Problem sa alopecijom ima otprilike 6,8 miliona ljudi u Sjedinjenim Državama i 147 miliona ljudi širom sveta.
U većini slučajeva, kosa opada u malim regijama, koje su veličine 2-5 cm. Možete da imate samo 1-2 takve regije (gde vam ne rastu dlake), mada alopecija areata može zahvatiti i mnogo šira područja kože glave.
Ako dođe do potpunog gubitka kose na glavi, lekari dijagnostikuju totalnu alopeciju. Kod gubitka kose po celom telu, stanje se naziva univerzalna alopecija.
Alopeciju može da ima bilo ko, bez obzira na godine, pol ili rasu, i u većini slučajeva se razvija pre 30. godine.
U ovom članku razmatramo uzroke i simptome alopecije areate, kako se dijagnostikuje i koji su mogući tretmani.
Pregled sadržaja:
Alopecija areata i mogućnosti lečenja
Trenutno ne postoji lek za alopeciju areatu, iako postoje neki oblici lečenja koje lekari mogu predložiti kako bi pomogli da kosa ponovo počne da raste.
Najčešći oblik lečenja alopecije areate je upotreba kortikosteroida, moćnih antiinflamatornih lekova koji mogu da potisnu imuni sistem. Oni se uglavnom primenjuju putem: lokalnih injekcija, masti ili oralno.
Lek koji se može propisati i koji podstiči rast kose ili utiče na imuni sistem je minoksidil. Minoksidil lek je koji zaustavlja opadanje kose i pospešuje rast novih vlasi. Daje podjednako dobro rezultate kako kod žena, tako i kod muške populacije.
Minoksidil je prvi lek koji je “Američka agencija za lekove” (FDA) odobrila u terapiji opadanja kose. Njegova efikasnost varira od čoveka do čoveka. Dok neki osećaju samo blago dejstvo, drugima se
dešava da njihova kosa zahvaljujući Minoksidilu počne da raste na mestima na kojima je bila proređena.
Istraživanja pokazuju da efikasnije deluje na mlađe osobe i na one koji su sa ovim tretmanom počeli, neposredno pošto su uočili da im kosa opada u većoj meri nego što je to uobičajeno. Ovaj lek, povećava i širi krvne sudove, pa samim tim, utiče i na povećanje dotoka krvi na folikulima dlake.
Iako može da pomogne u ponovnom rastu kose, ne može da spreči stvaranje novih regija gde kosa ne raste.
Upotreba fotohemoterapije je podržana nekim studijama i predstavlja potencijalnu alternativu za pacijente koji ne mogu ili ne žele da koriste invazivne terapije.
Pored svog estetskog aspekta, kosa pruža određeni stepen zaštite.
Alopecija areata uzrokuje da ljudi sa ovim stanjem nemaju adekvatnu zaštitu.
Ljudi sa alopecijom areatom kojima nedostaje zaštita koju kosa pruža možda moraju da:
- Nose kremu za sunčanje, ako su izloženi suncu
- Nose naočare sa dodatnim omotačem da zaštitite oči od sunca koje bi obrve i trepavice inače štitile
- Koriste šešire, perike i marame da bi zaštitili glavu od sunca ili je zagrejali u zimskim danima
- Koriste mast za nos da održe membrane vlažnima i da se zaštitite od organizama koje normalno blokiraju dlačice u nozdrvama
Alopecija areata ne čini ljude direktno bolesnim, niti je zarazna. Međutim, možda će vam biti teško sa emocionalnog aspekta. Za mnoge ljude, alopecija areata je traumatska bolest koja zahteva tretman koji se bavi emocionalnim aspektom gubitka kose, kao i samim gubitkom kose.
Neki su upoređivali alopeciju areatu sa vitiligom, autoimunom bolešću kože u kojoj telo napada ćelije koje proizvode melanin, što dovodi do pojave belih mrlja. Istraživanja sugerišu da ove dve bolesti mogu imati sličnu patogenezu, sa sličnim tipovima imunih ćelija i citokina koji pokreću bolesti i zajedničkim genetskim faktorima rizika.
Preliminarna istraživanja na životinjama otkrila su da kvercetin, prirodni bioflavonoid koji se nalazi u voću i povrću, može zaštititi od razvoja alopecije areate i efikasno lečiti postojeći gubitak kose.
Pre nego što ljudi razmotre kvercetin kao tretman za alopeciju areatu, naučnici moraju da urade dodatna istraživanja.
Uzroci nastanka alopecije areate
Stanje se javlja kada bela krvna zrnca napadaju ćelije u folikulima dlake, uzrokujući njihovo smanjenje i dramatično usporavajući proizvodnju kose. Ne zna se tačno šta uzrokuje da imuni sistem tela cilja na folikule dlake na ovaj način.
Dok naučnici nisu sigurni zašto dolazi do ovih promena, čini se da je genetika vrlo bitna, jer je veća verovatnoća da će se alopecija areata pojaviti kod osobe koja ima bliskog člana porodice sa ovom bolešću. Oko 20% osoba sa ovom bolešću ima člana porodice koji je takođe ima alopeciju areatu.
Druga istraživanja su otkrila da mnogi ljudi sa porodičnom istorijom alopecije areate takođe imaju ličnu ili porodičnu istoriju drugih autoimunih poremećaja, kao što je atopija, poremećaj koji karakteriše sklonost ka hiperalergiji, tiroiditisu i vitiligu.
Uprkos onome što mnogi ljudi misle, postoji vrlo malo naučnih dokaza koji podržavaju stav da je alopecija areata uzrokovana stresom. Ekstremni slučajevi stresa mogu potencijalno da izazovu ovo stanje, ali najnovija istraživanja ukazuju da je genetski uzrok verovatniji faktor rizika od nastanka alopecije.
Kućni lekovi za alopeciju areatu
Kako su konvencionalni tretmani za alopeciju izuzetno ograničeni, studije koje podržavaju prirodne tretmane alopecije su još problematičnije.
Neki ljudi preporučuju: utrljavanje soka od luka ili belog luka, ohlađenog zelenog čaja, bademovog ulja, ruzmarinovog ulja, meda ili
kokosovog mleka u kožu glave. Iako ništa od ovoga verovatno neće izazvati štetu, istraživanja ne govore u prilog njihovoj efikasnosti.
Neki ljudi se okreću alternativnim metodama lečenja kao što su akupunktura i aromaterapija, iako postoji malo dokaza koji podržavaju ove tretmane.
Alopecija areata simptomi
Najčešći simptom alopecije areate je neujednačen gubitak kose. Delovi kose veličine novčića počinju da opadaju, uglavnom sa vlasišta. Međutim, svako mesto rasta dlake može biti pogođeno, uključujući bradu i trepavice.
Gubitak kose može biti nagli, razvijajući se za samo nekoliko dana ili u periodu od nekoliko nedelja. Često se javlja svrab ili peckanje u tom predelu pre gubitka kose. Folikuli dlake nisu uništeni i kosa može ponovo da raste ako se upala folikula smiri. Ljudi koji imaju samo nekoliko ovakvih delova gde su izgubili kosu, često imaju spontani, potpuni oporavak bez ikakvog oblika lečenja.
Otprilike polovina pacijenata se oporavi od alopecije areate u roku od godinu dana, ali mnogi će imati nekoliko epizoda. Oko 10 procenata ljudi će razviti alopeciju totalis ili alopeciju universalis.
Alopecija areata može uticati i na nokte na rukama i nogama, a ponekad su ove promene prvi znak da se alopecija razvija.
Postoji nekoliko malih promena koje se mogu desiti na noktima:
- pojavljuju se udubljenja
- pojavljuju se bele mrlje i linije
- nokti postaju grubi
- nokti gube sjaj
- nokti postaju tanki i cepaju se
Dijagnostikovanje alopecije areate
Lekari obično mogu prilično lako da dijagnostikuju alopeciju areatu ispitivanjem simptoma. Oni bi mogli da pogledaju stepen gubitka kose i ispitaju dlake sa pogođenih područja pod mikroskopom.
Ako posle inicijalnog kliničkog pregleda lekar nije u mogućnosti da postavi dijagnozu, može da zatraži da se uradi biopsija kože. Ukoliko treba da isključe druge autoimune bolesti, mogao bi da vam preporuči da uradite analizu krvne slike.
Kako su simptomi alopecije areate tako karakteristični, postavljanje dijagnoze je obično brzo i jednostavno.
