Insulin je hormon koji omogućava vašem telu da reguliše nivo šećera u krvi.
Ljudi sa dijabetesom tipa 1 ili tipa 2 možda će morati da daju injekcije insulina kako bi pomogli svom telu da regulišu nivo šećera u krvi.
Insulin reguliše da nivo šećera u krvi, da ne postane previsok (hiperglikemija) ili prenizak (hipoglikemija).
Otkriven je kao lek za dijabetes 1920-ih, a ubrzo je Eli Lili počeo da proizvodi ekstrakt u velikim količinama.
Pre ovog otkrića, dijabetes se smatrao neizlečivim bolešću i dovodio je do prevremene smrti.
Posebne ćelije zvane beta ćelije u pankreasu proizvode insulin. Sa svakim obrokom, beta ćelije oslobađaju insulin kako bi pomogle telu da koristi šećer u krvi ili da ga skladišti.
Ljudi sa dijabetesom tipa 1 ne mogu da proizvode insulin jer su im beta ćelije oštećene ili uništene.
Pacjenti sa dijabetesom tipa 2 ne proizvode dovoljno insulina ili telo ne može da ga pravilno koristi.
Ljudi sa dijabetesom tipa 1 ili tipa 2 moraju da daju injekcije insulina kako bi regulisali nivo šećera u krvi.
Pregled sadržaja:
Vrste insulina
Lekari propisuju različite vrste insulina za lečenje dijabetesa. U nastavku teksta navodimo sve vrste insulina, kao i one koji se najčešće koriste na našem tržištu.
Kratko-delujući insulin
Ovaj tip insulina počinje da deluje oko 15 minuta nakon što ga ubrizgate u tkivo neposredno ispod kože.
Vrhunac dostiže za oko sat vremena, ali nastavlja da deluje dva do četiri sata.
Obično se uzima pre ili nakon obroka.
Na našem tržištu su najzastupljeniji:
- NovoRapid (Dejstvo počinje 15 minuta nakon ubrizgavanja. Najjače dejstvo ima od 1-3 časa i prestaje sa dejstvom 3-5 časova nakon ubrizgavanja.)
- Humalog (Ubrizgava se neposredno pre obroka. Najjače dejstvo ima 1 čas nakon ubrizgavanja i deluje od 2-4 časa.)
- Actrapid (Ubrizgava se 30 minuta pre obroka. Počinje sa dejstvom od 30 do 60 minuta nakon ubrizgavanja.)
- Apidra (Počinje sa dejstvom 15 minuta nakon ubrizgavanja. Najjče dejstvo ima 1 čas nakon ubrizgavanja i deluje 2-4 časa.)
- NovoLog (Ubrizgava se neposredno pre obroka ili nakon obroka. Počinje da deluje 5-10 minuta nakon ubrizgavanja.)
Dugo-delujući insulin
Ovaj insulin počinje da deluje nekoliko sati nakon što ga ubrizgate.
Nastavlja da deluje oko 24 sata i može se koristiti sa insulinom brzog ili kratkog dejstva.
Kod nas su najzastupljeniji:
- Levemir (Preporučuje se odraslima i deci starijoj od 2 godine)
- Lantus (Preporučuje se odraslima i deci starijoj od 6 godina)
- Toujeo (Nije prikladan za decu, sadrži 3 puta više insulina u 1ml nego standardni insulini)
- Insulatard (Počinje sa dejstvom 90 minuta i traje do 10 časova nakon ubrizgavanja)
- Tresiba (Proizvodi se u dve koncetracije insulina. Jedna je standardna u kojoj sadrži redovnu količinu insulina u 1 ml i on je odobren za korišćene kod dece. Druga verzija je koncetrovanija i sadrži duplo više insulina u 1 ml. Nije preporučljiva za osobe mlađe od 18 godina)
- NovoMix30 (Pripada posebnoj vrsti mešanih insulina. Omogućava brzo delovanje insulina prećeno produženim dejstvom tokom dana)
Insulin srednjeg dejstva
Ovaj insulin počinje da deluje oko dva do četiri sata nakon što ga ubrizgate.
Vrhunac dostiže za oko četiri do 12 sati, ali nastavlja da radi 12-18 sati.
Obično se uzima dva puta dnevno zajedno sa brzim ili kratkodelujućim oblikom insulina.
Vaš lekar će vam pomoći da odlučite koji tip i koliko dozu insulina je neophodno da dajete.
Insulinska pumpa
Insulinska pumpa je savremeni način insulinske terapije.
Insulinska pumpa je uređaj koji može da isporuči brzodelujući insulin 24 sata dnevno kroz sićušni kateter postavljen neposredno ispod vaše kože.
Insulinske pumpe češće koriste ljudi sa dijabetesom tipa 1, ali mogu ih koristiti i oni sa dijabetesom tipa 2.
Primenjuju se kod pacjenata koji na prethodnoj vrsti intezivirane insulinske terapije (u periodu od jedne godine) nisu mogli da snize svoje vrednosti nivoa šećera u krvi na optimalni nivo.
Sledeći primer u kome se insulinska pumpa koristi je stanje kada postoji neko početno oštećenje bubrega, to je incipijenta nefropatija.
Insulin i potencijalni neželjeni efekti
Insulin može izazvati neželjene efekte, kao što su:
- Glavobolja
- Dobijanje na težini
- Hipoglikemija (nizak nivo šećera u krvi)
- Simptomi slični gripu
- U retkim slučajevima insulin može izazvati alergijsku reakciju na mestu injekcije.
Šta ako se predozirate insulinom?
Predoziranje insulinom može izazvati ozbiljne neželjene efekte i prouzrokovati čak i smrt.
Ako sumnjate da ste se predozirali insulinom, odmah zatražite hitnu medicinsku pomoć.
