Mučnina i povraćanje su uobičajena pojava u trudnoći, a najmanje 70 procenata žena ima ove probleme tokom trudnoće. Obično se naziva jutarnja mučnina, iako se može desiti u bilo koje doba dana.
Ali ponekad su simptomi toliko ekstremni – jaka, uporna mučnina, povraćanje i gubitak težine tokom trudnoće, da se može dijagnostikovati kao manje čest poremećaj poznat kao Hyperemesis Gravidarum (HG).
Hyperemesis gravidarum može dovesti do dehidracije i gubitka hranljivih materija, što utiče i na zdravlje trudnice i na fetus koji nosi. Mučnina može biti iscrpljujuća, ometajući svakodnevne aktivnosti i kvalitet života. Obično se povlači između 14. i 20. nedelje trudnoće.
Žene sa HG imaju povećan rizik od prevremenog porođaja i preeklampsije, ali je rizik za to nizak.
Pregled sadržaja:
- Hyperemesis Gravidarum – znaci i simptomi
- Uzroci za povraćanje u trudnoći
- Kako se dijagnostikuje Hyperemesis Gravidarum?
- Trajanje Hyperemesis Gravidarum
- Opcije lečenja
- Lekovi za povraćanje u trudnoći
- Alternativne terapije
- Prevencija za povraćanje u trudnoći
- Potencijalne komplikacije
- Istraživanje i statistika: Ko dobija Hyperemesis Gravidarum?
- Bolesti koje uzrokuju povraćanje u trudnoći
Hyperemesis Gravidarum – znaci i simptomi
Primarni simptom za HG je jaka mučnina i povraćanje (više od četiri puta dnevno).
Ovo povraćanje u trudnoći može dovesti do:
- Osećaja vrtoglavice i nesvestice
- Gubitak više od 5 procenata telesne težine
- Dehidracije, sa znacima kao što su tamni urin i suva koža
- Disbalansa elektrolita
- Povećane salivacije
- Ubrzanog rada srca
- Niskog krvnog pritisaka
- Glavobolje
- Žutila kože i očiju (žutica)
- Depresije i anksioznosti
Uzroci za povraćanje u trudnoći
Iako nema dokazanog uzroka za HG, brojne mogućnosti su proučavane tokom godina. Najnovija istraživanja ukazuju na genetiku i ulogu koju mogu da igraju geni placente GDF15 i IGFBP7. Studija koja implicira ove gene, objavljena u martu 2018. u „Nature Communications“, primetila je da je neophodno više istraživanja o uzročno-posledičnoj vezi.
Takođe je predloženo da rastući nivoi hormona humanog horionskog gonadotropina (HCG) u trudnoći doprinose HG. I sumnja se da viši nivoi estrogena i progesterona igraju ulogu u simptomima mučnine, povraćanja u trudnoći i problemima sa varenjem.
Ostali faktori rizika uključuju:
- Povećanje nivoa tiroksina u krvi (hormona koji reguliše rast koji proizvodi štitna žlezda). To je dokumentovano u do 73 procenta slučajeva HG
- Abnormalni rast tkiva u materici, nazvan molarna trudnoća
Sledeći faktori mogu povećati vaše šanse za dobijanje HG:
- Ako ste imali ovo stanje tokom prethodne trudnoće
- Druge žene u vašoj porodici su imale ovu bolest
- Ukoliko nosite blizance, trojke…
- Prva trudnoća
- Gojaznost
- Mlađa starost majke; rizik se može smanjiti nakon 35-e godine
Kako se dijagnostikuje Hyperemesis Gravidarum?
Vaš lekar će obaviti fizički pregled i zatražiti sledeće laboratorijske testove kako bi procenio znake dehidracije.
- Test kompletne krvne slike
- Test elektrolita
- Test urina na ketone (kada telo ne dobija dovoljno hranljivih materija, počinje da razlaže masti, što dovodi do povećanja otpadnih proizvoda poznatih kao ketoni)
- Ultrazvuk može da potvrdi da li nosite blizance ili trojke i može da dijagnostikuje molarnu trudnoću.
Trajanje Hyperemesis Gravidarum
Hyperemesis gravidarum obično se nastavlja nakon prvog tromesečja i prestaje do 20. nedelje gestacije. Procenjuje se da će do 20 procenata žena sa HG iskusiti simptome tokom većine ili cele trudnoće. Povraćanje u trudnoći je jedan od najčešćih simptoma za ovo stanje.
Opcije lečenja
Ako imate teške simptome HG-a, možda ćete morati da budete hospitalizovani. Prema američkoj „Nacionalnoj organizaciji za retke poremećaje“, HG je drugi vodeći uzrok hospitalizacije u ranoj trudnoći.
Za manje teške slučajeve, možda ćete moći da se lečite kod kuće.
Dok se tok lečenja HG razlikuje od osobe do osobe, vaš lekar može preporučiti jedno ili više od sledećeg:
- Vitamin B6
- Mali, česti obroci koji uključuju: suvu, blagu hranu kao što su krekeri
- Intravenske tečnosti (infuzija) za pomoć kod dehidracije
Lekovi za povraćanje u trudnoći
Lekovi prve linije za koje se pokazalo da su efikasni u lečenju povraćanja i mučnine i sigurni za trudnoću su piridoksin i doksilamin. Ako određeni pacijent ne reaguje dobro na ovaj tretman, može se pokušati sa kombinacijom drugih lekova, uključujući antihistaminike kao što su Antivert (meklizin), difenhidramin i antagonisti dopamina kao što su Inapsin (droperidol) ili Reglan (metoklopramid).
Alternativne terapije
Dokazi o efikasnosti sledećih terapija za povraćanje u trudnoći i HG ostaju neubedljivi. Ali kada se koriste pored tradicionalnih medicinskih intervencija, mogu pomoći u ublažavanju simptoma.
To su:
- Akupunktura i akupresura
- Hipnoza
- Svetlosna terapija (za pomoć kod depresije)
- Đumbir, bilo da se uzima kao čaj ili kapsula, takođe se smatra korisnim. Pre nego što pokušate bilo šta od gore navedenog, obavezno razgovarajte o njihovoj upotrebi sa svojim lekarom.
Prevencija za povraćanje u trudnoći
Iako ne postoji način da se u potpunosti spreči HG, „Harvard Health Publishing“ primećuje da su žene koje uzimaju multivitamine pre trudnoće, kao što je prenatalni vitamin, manje sklone ozbiljnim simptomima.
Ako se povraćanje u trudnoći i jutarnja mučnina razviju tokom trudnoće, možete smanjiti ozbiljnost i trajanje simptoma konzumiranjem malih, čestih obroka blage hrane, umesto začinjene. Uzmite bilo kakve suplemente gvožđa dok mučnina ne prođe. Po preporuci vašeg lekara, isprobajte: akupresure, vitamin B6 ili đumbir.
Potencijalne komplikacije
Glavni rizici za žene sa HG su:
- dehidracija
- neravnoteža elektrolita
- gubitak težine
Žene sa produženom HG su u većem riziku od prevremenog porođaja i preeklampsije, prema „HER fondaciji“. Ali kao što je gore već pomenuto, ovaj rizik je prilično mali.
Pored toga, postoji šansa da se beba rodi sa malom težinom.
Retke, ali teške komplikacije HG koje mogu biti opasne po život, uključuju:
- Oštećenje jednjaka usled snažnog povraćanja
- Oboljenje jetre
- Krvne ugruške
Poremećaj poznat kao Wernickova encefalopatija je uzrokovana nedostatkom vitamina B1, koji može posledica HG-a.
Simptomi uključuju: promene vida, gubitak koordinacije mišića, konfuziju i gubitak mentalne aktivnosti što dovodi do kome.
Istraživanje i statistika: Ko dobija Hyperemesis Gravidarum?
Više od 192.000 bolničkih prijema zbog HG se dogodi godišnje u Sjedinjenim Državama.
Procenjuje se da se ovo stanje javlja kod 0,5 do 2 procenta trudnica.
Bolesti koje uzrokuju povraćanje u trudnoći
Brojna gastrointestinalna stanja mogu izazvati povraćanje u trudnoći i simptome slične kao i HG.
To su najčešće:
- apendicitis (upala slepog creva)
- pankreatitis
- opstrukcija creva
- virusni gastroenteritis
I sledeća stanja takođe mogu dovesti do sličnih simptoma:
- Upala bubrega i karlice (pijelonefritis)
- Degeneracija abnormalnih izraslina fibroznog tkiva (degeneracija fibroida)
- Uvrtanje jajnika (torzija jajnika)
